„Więcej jest rzeczy na ziemi i w niebie, niż się ich śniło waszym filozofom”

William Shakespeare

Nad naszymi głowami codziennie dzieją się drobne cuda. Niezależnie od nas rozgrywają swój spektakl, a nam nie pozostaje nic innego, jak tylko je podziwiać. Oto parę wybranych wydarzeń astronomicznych (nie mylić z astrologicznymi…), na rok 2023!

Raz na 50 tysięcy lat

…Czyli C/2022 E3 (ZTF). Zielona kometa będzie widoczna na nocnym niebie od 24 stycznia, do 12 lutego, z tym wyjątkiem, że następna okazja do jej obserwacji nastąpi dopiero za 50 tysięcy lat! Ciało niebieskie odkryto stosunkowo niedawno, bo w marcu ubiegłego roku, za pomocą urządzenia “Zwicky Transient Facility” (stąd na końcu jej nazwy skrót “ZTF”).

W nocy z 1 na 2 lutego kometa będzie widoczna najlepiej, osiągając magnitudo (jednostka służąca pomiarowi blasku gwiazd) równe nawet 5,4. C/2022 E3 (ZTF) będzie przemieszczać się z północnego wschodu na północny zachód, w okolicach Gwiazdy Polarnej. Pomimo że kometa powinna być widoczna gołym okiem, zanieczyszczenie sztucznym światłem może utrudniać obserwację. Najlepiej udać się na tereny pozamiejskie, będąc wyposażonym w lornetkę.

Noc spadających gwiazd

Perseidy to jedne z najbardziej regularnych rojów meteorów. Będzie je można zaobserwować już od 17 lipca, aż do 24 sierpnia. Maksimum osiągną w nocy na przełomie 12 i 13 sierpnia. Możemy się spodziewać aż 100 (!) meteorów na godzinę, ale tylko w warunkach bezchmurnego nieba i bez większego zanieczyszczenia światłem. Spadające gwiazdy będą widoczne najlepiej na naszej półkuli, w drugiej połowie nocy oraz wcześnie nad ranem. Jako że większość z nas (a przynajmniej ja) przypomni sobie pewnie o tym dopiero dzień po, zachęcam do wpisania do kalendarza już dzisiaj ;).

Perseidy obserwowano nawet 2000 lat temu, a najwcześniejsze informacje o nich pochodzą z Dalekiego Wschodu. Nazywano je także “łzami świętego Wawrzyńca” - 10 sierpnia przypada rocznica jego śmierci. Same zaś meteory są związane z rozpadem komety Swift-Tuttle’a. Co ciekawe, orbita tej komety przecina orbitę Ziemi, co oznacza że w przyszłości może dojść do zderzenia komety z Ziemią lub Księżycem. Na szczęście, nie w naszym tysiącleciu.

Superksiężyc i Niebieski Księżyc

Superksiężycem nazywamy pełnię, gdy Księżyc jest najbliżej Ziemi. Nasz naturalny satelita jest wtedy do 14% większy i świeci do 30% jaśniej. Pomimo że zjawisko to pojawia się średnio raz do roku, w tym roku łączy się z Niebieskim Księżycem. Niebieski Księżyc nie jest niestety tak naprawdę niebieski. Jest to zwyczajnie określenie na dwie pełnie w miesiącu (zazwyczaj w miesiącu występuje tylko jedna). Samo zjawisko Niebieskiego Księżyca można zaobserwować raz na 2,5 roku. Mimo że na pewno będą jeszcze okazje do obserwacji tych zjawisk, nie zaszkodzi wyjrzeć za okno i podziwiać srebrny glob, większy i jaśniejszy niż zazwyczaj.

Geminidy

Perseidy to nie jedyne spadające gwiazdy w tym roku. Geminidy to kolejny rój meteorów widoczny w tym roku. Powstałe w wyniku rozpadu planetoidy (3200) Phaethon, będą widoczne między 4, a 17 grudnia. Maksimum tego roju przypadnie na noc 13-14 grudnia i będzie można w nim zaobserwować od 120, do 130 zjawisk na godzinę.

Maja Lipska 1A